Volgens de laatste voorspellingen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) zal de bouw van nieuwe woningen de komende jaren aanzienlijk afnemen. Er wordt voorspeld dat de productie van nieuwe huizen dit jaar met 6,5% zal dalen, terwijl een verdere daling van 8% voor het volgende jaar wordt voorspeld.
Deze prognoses zijn een flinke tegenslag ten opzichte van de voorspellingen aan het begin van dit jaar, waarin een daling van 3,5% voor dit jaar en 5,5% voor het volgende jaar werd voorspeld. “In het eerste kwartaal van 2023 is er een daling van 30% in bouwvergunningen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar,” legt EIB-directeur Taco van Hoek uit. “De daling in het aantal afgegeven bouwvergunningen in het eerste kwartaal was een onaangename verrassing, en de verkoopvoorspellingen zijn ook niet positief.”
De bouw van nieuwe huizen lijdt het meest, maar het EIB voorziet ook een afname in de totale bouwproductie, inclusief infrastructuur zoals wegen en bedrijfspanden. De voorspelling is dat deze totale bouwproductie dit jaar met 2% en volgend jaar met 2,5% zal dalen.
Hoog oplopende bouwkosten zijn een belangrijke factor in de daling van bouwvergunningen. De stijgende rentetarieven, bouwkosten en een trager economisch groeitempo spelen hierin een rol. Daarnaast is de stikstofcrisis van invloed op de woningbouw.
Volgens gemeenten en experts zijn de oplopende bouwkosten deels te wijten aan een nieuwe wet die volgend jaar in werking treedt. Deze wet stelt dat bouwtoezicht, momenteel beheerd door gemeenten, wordt geprivatiseerd. Hierbij zullen commerciële partijen de bouw gaan controleren, met de kosten die op de consument worden verhaald. Dit maakt het bouwen of renoveren van huizen duurder.
Verder merkt Van Hoek op dat veel bouwprojecten halverwege worden stilgelegd, vooral op locaties die hij ‘moeilijk’ noemt. “Dit zijn vaak binnenstedelijke locaties die al volgebouwd zijn. Om hier te bouwen, moeten bestaande bedrijven worden verplaatst of wegen worden omgelegd. Daarnaast komt er vaak bezwaar vanuit de omgeving. Dit maakt deze projecten moeilijk en duurder, wat vaak leidt tot stillegging.”
Toch is er een lichtpuntje: het EIB voorspelt dat de verduurzaming van gebouwen zal blijven groeien. “Investeringen in duurzaamheid zijn spectaculair gegroeid en deze groei zet door,” aldus het instituut.
