De dynamiek van goederenverkeer in de Nederlandse zeehavens heeft in 2022 en het eerste kwartaal van 2023 aanzienlijke verschuivingen ondergaan, zo laten cijfers van het CBS zien. Met een algehele stijging van 1,2 procent tot 622 miljoen ton in 2022, spelen diverse geopolitieke en economische factoren een cruciale rol in de verdeling en herkomst van de geloste en geladen goederen.
Significante toename en afname in verschillende sectoren
In 2022 werd een totaal van 433 miljoen ton aan goederen gelost, een stijging van 4,6 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze verandering is met name toe te schrijven aan de natte bulkgoederen, zoals gas en aardolie(-producten), die met 8,8 procent steeg, en droge bulkgoederen, zoals steenkool, die een groei van 4,3 procent beleefden.
Ondanks deze groei, heeft de geladen goederensector een daling van 5,8 procent ervaren, wat de uitdagingen in de exportsector illustreert.
Verschuiving van energieaanvoer: Amerika versus Rusland
Het conflict in Oekraïne in 2022 heeft niet alleen geopolitieke, maar ook economische golven veroorzaakt, met name in de energiemarkt. Hierdoor werd de aanvoer van gas vanuit Rusland flink verminderd, en alternatieven werden gezocht. Zo is de aanvoer van gas uit de Verenigde Staten in 2022 bijna verdubbeld (+98 procent), mede om het gat achtergelaten door Rusland op te vullen.
Impact van Geopolitieke Spanningen op Handelspartners
Een opmerkelijke daling (-24 procent) was te zien in de aanvoer van aardolie en aardolieproducten uit Rusland, terwijl er meer van deze goederen werden aangevoerd uit het Midden-Oosten en Afrika. Tegelijkertijd nam de aanvoer van steenkool toe met 21,2 procent, terwijl de loslating van ertsen juist daalde (-10,2 procent).
Containerverkeer getroffen door conflict
Het gewicht van goederen in aangevoerde containers daalde in 2022 met meer dan 7 procent, en in afgevoerde containers zelfs met bijna 14 procent, gedeeltelijk vanwege het stagnerende containerverkeer met Rusland (-79 procent inkomend, -70 procent uitgaand) na de invasie in Oekraïne.
Blik op de toekomst: nieuwe handelspatronen vormen zich
In Q1 2023 verandert het patroon opnieuw: ondanks een enorme jaarlijkse daling (-32 procent in 2022) kwamen de meeste goederen nog uit Rusland, maar extra EU-sancties zorgden voor een verder verval. Daardoor verschoof in het eerste kwartaal van 2023 de voornaamste aanvoer naar de Verenigde Staten, met een stijging van 46,8 procent ten opzichte van het voorgaande jaar.
Met deze verschuivingen in goederenverkeer wordt duidelijk hoe internationale conflicten en beleidsveranderingen direct impact hebben op de logistieke stromen en handelspatronen van Nederland.
