De Europese privacytoezichthouder EDPB, waaronder de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens valt, heeft een belangrijke uitspraak gedaan over het volgen van gebruikers door sociale mediaplatforms zoals Facebook en Instagram. Platforms mogen hun gebruikers niet dwingen om online gevolgd te worden in ruil voor toegang tot hun diensten.
Gratis optie voor beperkte advertenties
Volgens de EDPB moeten grote online platforms een gratis alternatief aanbieden waarbij gebruikers minder intensief worden gevolgd. In deze optie zouden gebruikers alleen contextuele advertenties te zien krijgen die overeenkomen met de inhoud die ze op dat moment bekijken, zoals kattenvoeding bij een artikel over katten.
Reactie van Meta op de Europese richtlijnen
In november vorig jaar introduceerde Meta, het moederbedrijf achter Facebook en Instagram, nieuwe abonnementsopties voor zijn gebruikers. Ze kunnen kiezen voor een gratis ervaring met gepersonaliseerde advertenties of een betaald abonnement zonder persoonsgebonden advertenties, tegen een maandprijs van ongeveer 13 euro. Deze stap volgde kort nadat de EDPB Meta had opgedragen te stoppen met gepersonaliseerde advertenties die in strijd zijn met de Europese privacyregels.
Kritiek op het nieuwe model
De EDPB heeft recent een nieuw onderzoek aangekondigd en noemt de huidige keuzes die Meta biedt “geen eerlijke keuze”. De toezichthouder benadrukt dat gebruikers niet zouden moeten ‘betalen’ met hun persoonsgegevens voor toegang tot de diensten. Dit standpunt wordt ondersteund door Frederik Zuiderveen Borgesius, hoogleraar ICT en Recht aan de Radboud Universiteit, die de beslissing “verstandig” noemt.
Standpunt van Meta
Meta blijft echter bij zijn standpunt, verwijzend naar een uitspraak van het Europese Hof van Justitie, dat het abonnementsmodel een geldige manier is om toestemming te krijgen voor gepersonaliseerde advertenties. Volgens een woordvoerder van Meta voldoet het abonnement zonder advertenties aan de Europese wetgeving.
