Driekwart van de Nederlanders kreeg het afgelopen jaar te maken met een poging tot cybercrime. Dat blijkt uit het Cybersecurity-onderzoek Alert Online 2025 van het Ministerie van Economische Zaken. Een opvallende conclusie: veel aanvallen worden mogelijk gemaakt door slimme apparaten die niet goed zijn beveiligd. Om dat te veranderen start het ministerie opnieuw de campagne ‘Doe je Updates’, bedoeld om mensen te wijzen op het belang van updaten.
Slimme apparaten steeds vaker doelwit
In steeds meer huishoudens staan apparaten die via het internet met elkaar verbonden zijn. Slimme speakers, deurbellen, thermostaten, babyfoons, robotstofzuigers – de lijst wordt elk jaar langer. Volgens cijfers van het CBS beschikte in 2020 slechts 8 procent van de Nederlanders over zo’n apparaat. In 2024 is dat al 89 procent. Het gemak neemt toe, maar het risico groeit mee.
Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer twee derde van de gebruikers hun apparaten regelmatig bijwerkt. Zeven op de tien doen dat uit veiligheidsredenen. Toch blijft een aanzienlijk deel achter: updates worden uitgesteld of helemaal overgeslagen. Daardoor staan er naar schatting zo’n 2,5 miljoen apparaten in Nederlandse woningen die niet up-to-date zijn – een paradijs voor hackers die zoeken naar zwakke plekken.
Van tandenborstel tot televisie
De variatie aan slimme producten is groot. Van tandenborstels tot televisies, van witgoed tot kinderspeelgoed: vrijwel alles krijgt tegenwoordig een internetverbinding. En elk apparaat dat online is, kan worden misbruikt. Als de beveiliging achterloopt, kunnen criminelen het apparaat overnemen, gegevens stelen of gebruiken voor digitale aanvallen zoals phishing en ransomware. Zelfs DDoS-aanvallen worden vaak uitgevoerd met duizenden slecht beveiligde apparaten die op afstand worden aangestuurd.
Het ministerie benadrukt daarom dat het bijwerken van apparaten geen overbodige luxe is. Een simpele update of het instellen van automatische beveiliging kan al een groot verschil maken.
Minister leert hacken bij ethisch hackersbedrijf
Om de aftrap van de campagne extra aandacht te geven, liep minister Karremans van Economische Zaken een korte stage bij ethisch hackersbedrijf Access42 in Amsterdam. Daar kreeg hij te zien hoe eenvoudig sommige apparaten zijn binnen te dringen. In een demonstratie werden een router en een smart-tv gehackt, terwijl de bewoners nietsvermoedend op de bank zaten.
Na afloop werd de minister bijgepraat door Barend Frans van de politie, verantwoordelijk voor de samenwerking met bedrijven op het gebied van cybercrime. Hij wees op de kwetsbaarheid van routers, die vaak fungeren als digitale voordeur van een huis. Wie daar binnenkomt, kan vaak moeiteloos verder het netwerk in.
Aanvallen via huisnetwerken nemen toe
Hackers maken steeds vaker gebruik van digitale apparatuur in huis om toegang te krijgen tot netwerken. Duizenden routers zijn de afgelopen tijd gekaapt en ingezet voor aanvallen elders. Eerder bleek dat slimme lampen en speakers toegang konden geven tot wifi-wachtwoorden. Zelfs voederautomaten voor huisdieren bleken informatie prijs te geven over wanneer bewoners afwezig waren.
Ook de schaal van digitale aanvallen groeit. Zo meldde beveiligingsbedrijf Cloudflare op 12 en 13 september de zwaarste DDoS-aanval ooit, waarbij miljoenen gehackte apparaten tegelijk werden ingezet. Zulke incidenten laten zien hoe kwetsbaar het internet van alledaagse dingen inmiddels is geworden.
Online veiligheid niet vanzelfsprekend
Minister Karremans waarschuwt dat online veiligheid geen vanzelfsprekendheid meer is. De dreiging is volgens hem concreet en veelzijdig. “Niet alleen criminelen zijn uit op persoonsgegevens en geld, ook sommige buitenlandse staten zetten offensieve cyberprogramma’s in om bedrijven, groot en klein, te bespioneren of te saboteren. Daarom is het belangrijk dat ondernemers en consumenten alerter worden en gerichte maatregelen nemen, zoals hun slimme apparaten regelmatig updaten,” zegt hij.
Met de campagne ‘Doe je Updates’ wil het ministerie Nederlanders bewust maken van hun rol in het beveiligen van hun eigen digitale omgeving. Want hoe meer apparaten verbonden zijn, hoe groter het belang van regelmatige updates. Kleine handelingen kunnen voorkomen dat criminelen binnendringen via iets simpels als een deurbel of stofzuiger. Online veiligheid begint, zo benadrukt de campagne, gewoon thuis.
bron: Rijksoverheid
