Nederland heeft samen met 24 andere EU-lidstaten, Noorwegen en IJsland de Jutland-verklaring ondertekend. De landen spreken daarin af nauwer samen te werken aan een veiligere digitale wereld voor kinderen. De verklaring werd aangenomen tijdens de informele Telecomraad in Denemarken en richt zich op het versterken van bestaande regels en het voorkomen van schadelijke digitale praktijken.
Samenwerking voor strengere bescherming
De Jutland-verklaring benadrukt dat kinderen online moeten kunnen leren, ontspannen en contact maken zonder blootgesteld te worden aan schadelijke invloeden. De ondertekenaars van de verklaring roepen Europese lidstaten op om bestaande wetgeving, zoals de Digital Services Act, beter te handhaven en waar nodig steviger te handhaven. Tegelijk wordt benadrukt dat ook bedrijven een grotere verantwoordelijkheid dragen. Diensten die door kinderen worden gebruikt, zouden volgens de landen al in de ontwerpfase moeten zijn ingericht met oog voor veiligheid, gebruiksgemak en privacy.
Daarnaast willen de landen nieuwe afspraken maken die voorkomen dat jongeren worden verleid door slimme digitale technieken of verdienmodellen die verslaving in de hand werken. Het gaat dan om functies die gebruikers ongemerkt blijven trekken, zoals eindeloos doorscrollen of automatisch startende video’s. Zulke ontwerpelementen zorgen voor meer schermtijd en kunnen leiden tot concentratieproblemen of slaaptekort.
Om jonge gebruikers beter te beschermen, kan in sommige gevallen leeftijdsverificatie worden ingezet. Dat moet echter op een zorgvuldige manier gebeuren: veilig, betrouwbaar en met respect voor de privacy. Omdat zo’n controle een stevige ingreep is, mag deze alleen worden toegepast wanneer dat echt noodzakelijk blijkt. Voor producten en diensten waarvoor al een wettelijke leeftijdsgrens geldt – zoals alcohol, tabak of online kansspelen – blijft leeftijdsverificatie gerechtvaardigd en vaak zelfs verplicht.
Gezamenlijk signaal vanuit Europa
Staatssecretaris Digitalisering Eddie van Marum noemt de verklaring een belangrijke stap in de bescherming van kinderen online. Hij benadrukt dat digitaal contact waardevol is, maar ook risico’s kent. “Online leren, ontspannen en contact maken is voor kinderen heel waardevol. Maar we zien ook de keerzijde: pesten, schokkende beelden, ongewenste contacten en gezondheidsproblemen door te veel schermtijd. Daarom moeten sociale media en andere bedrijven die een online dienst aanbieden hun verantwoordelijkheid nemen. En moeten wij kinderen en ouders helpen om op een verantwoorde manier met deze diensten om te gaan. Juist daarom is het belangrijk dat Nederland deze verklaring ondertekent. Samen met 24 andere EU-lidstaten geven we een krachtig signaal af dat de online veiligheid van kinderen voorop staat.”
Handhaving van bestaande regels
De afgelopen jaren zijn er al meerdere stappen gezet om kinderen beter te beschermen in de digitale omgeving, onder meer via de Digital Services Act. De aandacht verschuift nu van regelgeving naar naleving: zorgen dat de bestaande regels ook daadwerkelijk effect hebben. Nederland speelt daarin een actieve rol en werkt intensief samen met zowel de Europese Commissie als nationale toezichthouders. De Europese richtsnoeren die in juli 2025 zijn vastgesteld, bieden daarbij een belangrijk kader. Zij verplichten online platforms om concrete maatregelen te nemen die bijdragen aan de veiligheid en privacy van minderjarigen. Met het ondertekenen van de Jutland-verklaring laten de deelnemende landen zien dat digitale kinderveiligheid een gedeelde Europese verantwoordelijkheid is.
Bron: Rijksoverheid
