Het was september 2015 toen het nieuws over de sjoemelsoftware naar buiten kwam. Auto’s van de Volkswagen Groep bleken uitgerust met programma’s die de uitstootwaarden tijdens laboratoriumtests kunstmatig laag hielden. Zodra dezelfde auto’s de weg opgingen, stegen de waarden tot ver boven de officiële limieten. Wat begon als een technisch verhaal groeide in korte tijd uit tot een internationaal schandaal dat het vertrouwen in de auto-industrie zwaar beschadigde.
Nederlandse autobezitters stonden destijds machteloos. Ze konden hun auto blijven rijden, maar de twijfel bleef: hoe zat het met de waarde van hun voertuig, en wie draaide er uiteindelijk op voor de misleiding? Nu, bijna tien jaar later, is er een regeling.
Compensatie voor tienduizenden eigenaren
Volkswagen en de betrokken claimorganisaties hebben in Nederland een akkoord gesloten. Dat betekent dat tienduizenden mensen een schadevergoeding tegemoet kunnen zien. De bedragen lopen uiteen van 300 euro tot maximaal 2500 euro per auto.
Hoeveel iemand precies krijgt, verschilt per geval. Er wordt gekeken naar het type voertuig, het moment van aankoop en de vraag of de auto nieuw of tweedehands is aangeschaft. Ook het totale aantal claims speelt mee. Hoe meer eigenaren zich melden, hoe meer de beschikbare som moet worden verdeeld.
Aanmelden via dieselakkoord.nl
Wie aanspraak wil maken op de regeling, moet dat zelf doen. Dat kan via de speciaal ingerichte website dieselakkoord.nl. De deadline is vastgesteld op 10 december 2025.
Er geldt een belangrijke voorwaarde: alleen voertuigen met de EA189-dieselmotor komen in aanmerking. Dit zijn de motoren waarin de bewuste software zat. Autobezitters moeten dit kunnen aantonen met documenten zoals aankoopbewijzen, tenaamstellingsgegevens of facturen. Zonder bewijs geen vergoeding.
De techniek achter het bedrog
De software was slim, maar misleidend. Ze kon herkennen of een auto in een testopstelling stond. Op dat moment werd de uitstoot beperkt en leek het alsof de motor aan de strenge normen voldeed. Op de weg, in normale omstandigheden, werkte dat mechanisme niet. Dan stootte dezelfde auto veel meer schadelijke stoffen uit.
Het verschil tussen laboratorium en praktijk was groot. Auto’s die officieel schoon leken, bleken in werkelijkheid vervuilender dan gedacht. Toen dit bekend werd, volgden er wereldwijd terugroepacties, boetes en rechtszaken.
Voor welke auto’s geldt dit?
De Nederlandse regeling betreft alle dieselmodellen van de Volkswagen Groep die tussen 2008 en 2015 zijn verkocht. Het gaat om voertuigen van de merken Volkswagen, Audi, Seat en Skoda.
Jarenlang procederen
Dat er nu een akkoord ligt, is vooral te danken aan de volharding van claimorganisaties. De Volkswagen Group Diesel Efficiency Stichting spande vier zaken aan. Al die zaken werden gewonnen. Volkswagen ging in hoger beroep, maar met de schikking worden die trajecten stopgezet.
Ook de Stichting Car Claim, die samenwerkte met de Consumentenbond, behaalde eerder succes namens 150.000 eigenaren. Ook daar liep nog een hoger beroep. En dan was er de Stichting Diesel Emissions Justice, die eveneens een rol speelde in de onderhandelingen. Samen zorgden ze voor druk die de fabrikant uiteindelijk tot een regeling dwong.
België was Nederland voor
Opvallend is dat België eerder dit jaar al een akkoord sloot. Daar bereikte consumentenorganisatie Testaankoop een regeling met de fabrikant. Zo’n 320.000 mensen kwamen in aanmerking voor een vergoeding. Die bedroeg vijf procent van de aankoopprijs van hun voertuig. Als de auto inmiddels was verkocht, kregen eigenaren vijf procent van het verschil tussen aankoop- en verkoopprijs.
Ook daar ging het om dezelfde merken en dezelfde motoren.
Wereldwijde nasleep
Dieselgate was geen lokaal probleem. Wereldwijd moesten miljoenen auto’s worden teruggeroepen en aangepast. Voor Volkswagen betekende dit miljarden aan kosten: schadevergoedingen, hersteloperaties en hoge boetes. In de Verenigde Staten alleen al liepen de bedragen op tot in de tientallen miljarden.
De kwestie had ook gevolgen voor de hele sector. Andere fabrikanten kwamen onder de loep te liggen. Onderzoeken lieten zien dat meerdere bedrijven de grenzen van de regels opzochten of overschreden. Het leidde tot strengere testprocedures en scherper toezicht vanuit Brussel.
Nieuwe regels en meer controle
Sinds dieselgate worden auto’s onder realistischere omstandigheden getest. Dat moet voorkomen dat er opnieuw ruimte ontstaat voor manipulatie. Toch blijft er discussie. Hoe groot was de daadwerkelijke milieuschade? En hoe heeft de consument erop vertrouwd dat auto’s schoner waren dan in werkelijkheid?
Het antwoord is niet eenvoudig. Feit is dat het vertrouwen in de industrie flinke schade opliep.
Wat betekent dit nu voor Nederland?
Voor Nederlandse autobezitters is er eindelijk perspectief. Na jaren van onzekerheid en juridische strijd kunnen zij zich aanmelden en weten zij dat er geld beschikbaar komt. Voor de een zal het een paar honderd euro zijn, voor de ander een veelvoud. Maar de erkenning is er in ieder geval.
Voor veel mensen voelt dat als afsluiting. Niet omdat het bedrag groot is, maar omdat er eindelijk een concreet gebaar ligt na bijna tien jaar wachten.
Volkswagen probeert vooruit te kijken
Voor de fabrikant zelf is dieselgate een kostbare erfenis. Naast de nieuwe regeling in Nederland waren er al vergelijkbare afspraken in Duitsland, de Verenigde Staten en andere landen. Tel daarbij op de miljarden die zijn uitgegeven aan hersteloperaties en boetes, en het beeld is duidelijk: dit is een van de duurste affaires in de autogeschiedenis.
Tegelijkertijd probeert Volkswagen het roer om te gooien. De nadruk ligt nu op elektrische modellen en duurzame technologie. Het concern wil zich presenteren als voorloper in de energietransitie. Maar de schaduw van dieselgate blijft. Voor veel consumenten is het schandaal een blijvend symbool van hoe groot de verleiding kan zijn om regels te omzeilen.
Een hoofdstuk afgesloten, maar de nasleep blijft
Met het akkoord in Nederland komt er een einde aan een juridisch hoofdstuk dat bijna tien jaar heeft geduurd. Eigenaren kunnen hun claim indienen, de rechtszaken zijn van tafel. Daarmee lijkt de kwestie op papier afgesloten.
Toch is dieselgate niet verdwenen. Het blijft terugkomen in discussies over duurzaamheid, over vertrouwen in grote bedrijven en over de rol van toezicht. Voor de autobezitters die zich nu melden, is er eindelijk een kleine genoegdoening. Voor de sector als geheel blijft het een les die nog lang zal naklinken.
Bron: NOS
