In de nacht van dinsdag op woensdag hebben Nederlandse F-35’s Russische drones boven Polen onderschept. De toestellen maakten deel uit van een NAVO-missie. Het ministerie van Defensie bevestigt dat meerdere drones zijn neergehaald.
Demissionair minister van Defensie Brekelmans reageerde kort maar krachtig: “Dat laat zien dat we paraat staan en ook in staat zijn om die dreiging weg te nemen. Dit kan niet onbeantwoord blijven.”
Volgens de Poolse premier Donald Tusk werd het luchtruim die nacht negentien keer geschonden. Het Poolse leger stelt dat de toestellen onderdeel waren van een bredere Russische aanval op Oekraïne.
Reacties uit Moskou
Het Kremlin houdt zich op de vlakte en verwijst naar het Russische ministerie van Defensie voor inhoudelijk commentaar. Tegelijkertijd benadrukte de woordvoerder: “De EU en de NAVO Rusland dagelijks beschuldigen van provocaties.”
Polen riep de Russische diplomaat Andrej Ordasj op het matje. Hij liet na afloop aan Russische staatsmedia weten dat er volgens hem geen enkel bewijs is geleverd dat de drones daadwerkelijk uit Rusland kwamen. Ordasj suggereerde dat de toestellen vanuit Oekraïense richting het Poolse luchtruim binnendrongen.
Beroep op artikel 4 NAVO
Voor Warschau is de zaak ernstiger dan eerdere incidenten. Het Poolse leger werd direct in verhoogde staat van paraatheid gebracht. Tusk bevestigde dat zeker vier drones zijn neergehaald, maar het totaal aantal binnengedrongen toestellen is onbekend.
Daarbij deed Polen een beroep op artikel 4 van het NAVO-verdrag. Dat artikel wordt ingeroepen wanneer een lidstaat zich bedreigd voelt. Vervolgens komen de NAVO-landen bijeen om de dreiging gezamenlijk te bespreken.
Europese steunbetuigingen
De drone-aanvallen roepen stevige reacties op vanuit Europa. Verschillende regeringsleiders verklaarden zich solidair met Polen. Ook Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, sprak in het Europees Parlement haar steun uit.
Het is bovendien de eerste keer sinds de Russische invasie van Oekraïne dat een NAVO-lidstaat daadwerkelijk wapens inzette om een dreiging af te slaan. Dat markeert een nieuw hoofdstuk in de spanning rond het oosten van Europa.
Nederlandse bijdrage aan luchtbewaking
Nederland is sinds 1 september actief in Polen met vier F-35’s, samen met Noorwegen. De inzet maakt deel uit van de bredere NAVO-luchtbewakingsmissie. Deze zomer tekende demissionair premier Schoof in Warschau een nieuw defensieakkoord, waarmee de samenwerking werd verstevigd.
Eerder waren Nederlandse F-35’s al gestationeerd in Estland. Vanuit daar stegen ze meerdere keren op om Russische vliegtuigen boven de Oostzee te onderscheppen. Toch is het de eerste keer dat Nederlandse toestellen daadwerkelijk vuur openden.
Bron: NOS
