Tijdens dit tafelgesprek kwamen zes ondernemers bij elkaar om vooruit te kijken naar de uitdagingen en mogelijkheden van de komende jaren. Innovatie en ondernemen in 2026 vormden de rode draad. Kunstmatige intelligentie (AI), de woningmarkt, arbeidsrechtelijke vraagstukken, personeel en de mentale gezondheid van jongeren passeerden de revue. Deelnemers waren Peter Raven (arbeidsrechtadvocaat bij KCA en KCO), Jacqueline Sandhovel (Het Balanskantoor), Arjan Poelman (Financieel Compleet Noord), Frits Potze (Collicare), Roy Koch (Indiv Solutions) en Jan Tammeling (businessclub Top of Holland).
Kunstmatige intelligentie: hulpmiddel of risico?
Het gesprek opent met de vraag hoe AI en technologie hun werkveld veranderen. Peter Raven ziet dat AI vooral eenvoudige juridische taken overneemt, zoals het opstellen van een incassobrief. Toch waarschuwt hij voor overschatting: “Een deel van het juridisch werk zal worden vervangen door AI, maar het blijft uiteindelijk altijd mensenwerk en gespecialiseerd werk.” Volgens hem denken klanten soms dat AI wel even een sluitende brief kan maken, maar vaak ontstaan er juridische fouten.
Jacqueline Sandhovel merkt op dat digitalisering ook in haar vakgebied een grote rol speelt. Als administratiekantoor ziet ze dat klanten veel zelf kunnen doen, maar dat haar rol steeds meer verschuift naar controleren en verifiëren. “Het vervelende is dat je vooral nog de stukken van de klant moet nalopen in plaats van echt je eigen werk te doen.”
Voor Arjan Poelman biedt AI juist tijdswinst. Hij gebruikt een tool die gesprekken automatisch opneemt en uitwerkt, volledig AFM-proof. “Dat scheelt ontzettend veel tijd,” zegt hij. Ook Collicare ziet kansen: verzendingen worden beter gemonitord en processen zoals klantenservice en statusaanvragen zijn grotendeels te automatiseren. Toch plaatst Frits Potze een kanttekening: “De technologie ontwikkelt snel genoeg, maar de vraag blijft of je er altijd op kunt vertrouwen, zoals bij zelfrijdende vrachtwagens.”
Digitalisering en de woningmarkt
Hoewel technologie veel mogelijk maakt, benadrukt Arjan het belang van persoonlijk contact. Hij bezoekt nog steeds klanten fysiek en wil dat niet verliezen. Het onderwerp verschuift naar de woningmarkt. Arjan vertelt dat die afzwakt en dat er nog altijd te weinig gebouwd wordt. Hij haalt zijn eigen project in Gasselternijveen aan, waar 22 woningen komen op de plek van oude loodsen. “Je merkt hoe lang dit soort projecten duren en hoe afhankelijk je bent van de welwillendheid van de gemeente.”
Websites, snelheid en toegankelijkheid
Roy Koch legt uit dat snelheid en conversie van websites de komende jaren doorslaggevend worden. “Mensen hebben geen tijd of behoefte meer om te wachten. De laadsnelheid van websites is dus heel belangrijk.” AI helpt wel, maar volgens hem minder dan vaak gedacht wordt: “Wij voeden met zijn allen AI en dus loopt de kennis van bijvoorbeeld het programmeren achter op de technologie van nu.” Ondernemers maken volgens hem te vaak de fout om klakkeloos stukken uit ChatGPT te kopiëren, wat de informatie onpersoonlijk en niet altijd correct maakt.
Roy wijst bovendien op de nieuwe Wet Toegankelijkheid, die sinds dit jaar geldt. Bedrijven met een omzet vanaf 2 miljoen euro of minimaal elf medewerkers zijn verplicht hun websites toegankelijk te maken, ook voor mensen met een beperking. “Veel bedrijven zijn hier nog helemaal niet mee bezig of zich er zelfs niet van bewust.”
Het belang van menselijk contact
Voor Jan Tammeling is het duidelijk dat technologie nooit het menselijk contact volledig kan vervangen. “Met een mens sparren is toch heel iets anders dan met AI sparren, mede doordat je de context meekrijgt die je met AI mist.” Voor starters en jonge ondernemers kan een businessclub bovendien eenzaamheid tegengaan. “Je merkt dat jongeren steeds meer in een sociaal isolement raken, maar toch niet helemaal ontkomen aan sociaal contact. Daar ligt de meerwaarde van clubs als Top of Holland.”
Personeel en opleidingen
Ook personeelstekorten komen ter sprake. Voor Collicare is dit een voortdurende uitdaging. Het bedrijf leidt zelf mensen op, werkt samen met externe partijen en biedt stageopdrachten aan. Tegelijkertijd zijn er meer mensen nodig voor de klantenservice, omdat klanten steeds vaker en sneller willen weten waar hun pakket is. “Mensen zijn gewend dat ze altijd precies kunnen volgen waar hun bestelling is. Voor kleinere vervoerders is dat lastiger, maar wij hebben dat inmiddels grotendeels met AI opgelost,” aldus Frits.
Strenge privacyregels en de macht over data
De AVG levert veel discussie op. Peter stelt dat Nederland soms doorslaat in de regels, waardoor werkgevers in de knel komen: “Ze moeten zorgen voor hun zieke personeel, maar mogen vaak weinig weten over wat er daadwerkelijk speelt.” Roy vult aan: “Ze hadden er eigenlijk neer moeten zetten dat we financieel moeten zorgen voor ziek personeel, want meer dan dat mogen we dus niet als werkgever.”
Volgens Peter faalt de wetgever en krijgt de rechtspraak daardoor een wetgevende rol: “De AVG is in 2018 ingevoerd, maar rammelt nu aan alle kanten, mede door de komst van AI.” Jacqueline wijst op een andere zorg: de macht van Amerika over Europese data. “Dat is best eng.” Ook de rol van internet komt ter sprake: geruchten en nepnieuws voeden angst, en de context waarin iemand leeft bepaalt zijn wereldbeeld. Zoals Frits het scherp stelt: “Jouw waarheid is totaal bepaald door het werelddeel waar je woont. Geen enkele mening is echt van jezelf, je hebt alleen links gelegd.”
Jongeren en burn-outs
Het gesprek gaat verder over de groei van burn-outklachten onder jongeren. Peter vraagt zich af hoe dat komt. Volgens Frits speelt social media een rol: jongeren worden beïnvloed en zien er veel over voorbijkomen. Jacqueline ziet een oorzaak in het vele binnen zitten en ouders die minder streng toezien. Roy plaatst dit in historisch perspectief: “Ik denk vooral dat in de tijd dat internet steeds belangrijker werd, er veel is veranderd voor de jeugd, vooral ook door influencers.”
Peter merkt op dat jongeren vaak het harde werken van hun ouders hebben gezien en besloten hebben het zelf anders te doen: meer genieten, minder stress. Jan wijst op de rol van de verwenmaatschappij: “Een kind groeit op in weelde en met het idee dat het vanzelf alles wel krijgt. Of je nu hard werkt of niet, je krijgt het toch wel.”
Innovaties en duurzaamheid in de logistiek
Frits volgt innovaties in AI en automatisering op de voet. Op het gebied van verduurzaming blijft de praktijk weerbarstig. Elektrisch rijden is nog niet rendabel genoeg. “Wat je daardoor wel meer ziet tegenwoordig, zijn decentrale hubs waar mensen zelf hun pakketten kunnen afhalen.”
Wonen en financieren
Arjan schetst hoe de woning- en hypotheekmarkt veranderen. Vooral voor zzp’ers en ondernemers wordt het steeds lastiger om een hypotheek rond te krijgen door de hoeveelheid documenten die gevraagd worden. “De grootbanken staan daar veel moeilijker in. Daarom heb ik alternatieve ingangen.” Ook familiehypotheken zijn in opkomst. Ondertussen blijft het woningaanbod onder druk, vooral in het segment tot een half miljoen.
Arbeidsrecht: actuele thema’s
Peter Raven krijgt de vraag welke zaken ondernemers nu al kunnen regelen om problemen te voorkomen. Hij ziet twee thema’s die sterk spelen: de rechtspositie van de zzp’er en de situatief arbeidsongeschikten. Deze laatste groep bestaat uit werknemers die bijvoorbeeld door een conflict met de werkgever ziek thuiszitten. “Op dit moment is die groep heel groot. In 90% van de gevallen draait dit uit op ontslag. We zijn nu dus bezig te kijken hoe dit proces sneller kan.” Ook de rechtspositie van de zzp’er noemt hij een blijvend zorgpunt.
Vooruitblik
Tot slot geven de ondernemers hun toekomstplannen. Jan Tammeling wil zijn businessclub uitbreiden naar circa 75 leden. Roy Koch zet in op risicoverspreiding en wil zijn bedrijf zo organiseren dat het ook zonder hem kan draaien. Arjan Poelman richt zich meer op projectontwikkeling, bijvoorbeeld door winkels om te bouwen tot woonunits. Voor de andere deelnemers ligt de focus vooral op voortzetten van de huidige koers, waarbij de pensioenleeftijd in zicht komt.
