Opvanglocaties van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) telden vorig jaar minder bewoners die verdacht werden van een misdrijf. Dat blijkt uit onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC). Opvallend is echter dat onder de verdachten steeds vaker minderjarigen voorkomen.
Minder verdachten bij hogere bezetting
Het WODC, onderdeel van het ministerie van Justitie en Veiligheid, analyseert jaarlijks het aantal verdenkingen van strafbare feiten onder asielzoekers en statushouders die verblijven in COA-faciliteiten, waaronder tijdelijke gemeentelijke opvang, noodopvang en asielzoekerscentra. In 2024 registreerde de politie 5875 meldingen, wat neerkomt op een daling van 13 procent ten opzichte van een jaar eerder. Omdat sommige bewoners meerdere keren in de cijfers voorkomen, gaat het om 2910 unieke verdachten. Dat komt neer op drie procent van alle mensen die vorig jaar op een COA-locatie verbleven.
De meeste verdenkingen betroffen vermogensmisdrijven zoals diefstal en inbraak. Bij 68 procent van de verdachten ging het om dergelijke feiten, terwijl dit aandeel in 2023 nog op 74 procent lag. Volgens de onderzoekers kunnen demografische verschillen deels verklaren waarom het aandeel verdachten onder COA-bewoners relatief hoog ligt. Onder de asielzoekers bevinden zich namelijk relatief veel jonge mannen, een groep die statistisch gezien vaker bij criminaliteit betrokken is dan andere bevolkingsgroepen.
Opvallend is dat het aantal bewoners op de opvanglocaties juist flink is toegenomen. In vergelijking met 2018, toen gemiddeld 20.010 mensen werden opgevangen, lag dat aantal in 2024 op 66.450. De toename is volgens het rapport te wijten aan oplopende wachttijden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en een stagnerende uitstroom van statushouders vanwege woningnood. Daardoor verblijven bewoners vaak jarenlang in de opvang en komen zij ook langer in de statistieken voor.
Steeds meer minderjarige verdachten
Hoewel het totaal aantal verdachten is gedaald, constateert het WODC een zorgelijke ontwikkeling onder jongeren. Het aandeel minderjarigen binnen de groep verdachten steeg van elf procent in 2023 naar 22 procent vorig jaar. Voor het eerst werd daarbij ook specifiek gekeken naar alleenstaande minderjarige vreemdelingen, jongeren die zonder ouders naar Nederland komen en geregeld in het nieuws verschijnen vanwege overlast.
Van de totale groep bewoners in COA-opvang was acht procent zo’n alleenstaande minderjarige vreemdeling. Acht procent van hen werd als verdachte geregistreerd, tegenover drie procent van de gehele COA-populatie. Onderzoeker Sanne Noyon noemt dat “geen compleet verrassende uitkomst voor ons, maar wel een zorgelijke”. Ze benadrukt dat deze jongeren, net als Nederlandse leeftijdsgenoten, “de grenzen opzoeken”. Volgens haar “is het belangrijk dat ze de zorg en begeleiding krijgen die ze nodig hebben”.
Veiligelanders oververtegenwoordigd
Uit het rapport blijkt ook dat zogenoemde veiligelanders vaker als verdachte worden aangemerkt. Deze groep bestaat uit mensen uit landen die door de Nederlandse overheid als veilig zijn bestempeld, en die in de praktijk weinig kans maken op een verblijfsvergunning. Van de Algerijnse bewoners werd 36 procent verdacht van een misdrijf, bij Marokkanen ging het om 25 procent en bij Tunesiërs om 17 procent. “Uit eerder onderzoek weten we dat als iemand een kleine kans op een asielvergunning heeft dat de kans vergroot dat iemand als verdachte wordt aangemerkt”, aldus Noyon.
Bron: NOS
