De rechtbank in Den Haag heeft geoordeeld dat het Justitieel Complex Schiphol (JCS) geen geschikte locatie is om asielzoekers vast te houden. Dit oordeel volgde na een zogeheten schouw, waarbij de rechtbank de detentieomstandigheden ter plaatse beoordeelde. Op basis van de bevindingen werd vastgesteld dat de detentie in JCS een strafrechtelijk karakter heeft, wat in strijd is met de Europese Opvangrichtlijn. De asielzoeker die in beroep was gegaan tegen zijn detentie moet daarom worden vrijgelaten.
Multifunctioneel detentiecomplex
Het Justitieel Complex Schiphol is een detentiecentrum waar zowel strafrechtelijk gedetineerden als asielzoekers verblijven. Deze groepen worden gescheiden gehouden, maar de omstandigheden binnen het complex bleken vrijwel identiek. Volgens de Europese Opvangrichtlijn moeten lidstaten ervoor zorgen dat detentieomgevingen voor asielzoekers niet lijken op een strafrechtelijke detentieomgeving.
Rechtbank beoordeelt detentieomstandigheden
De asielzoeker die beroep had aangetekend tegen zijn detentie stelde dat de omstandigheden in JCS niet voldeden aan de richtlijnen. De rechtbank heeft daarom een inspectie uitgevoerd, bekend als een schouw, om de feitelijke situatie te beoordelen. Uit deze schouw bleek dat de afdelingen voor vreemdelingen niet alleen qua gebouw en inrichting identiek zijn aan die van strafrechtelijk gedetineerden, maar dat ook de leefomstandigheden sterk overeenkomen.
Strenge beperkingen voor asielzoekers
Tijdens de schouw constateerde de rechtbank verschillende beperkingen die kenmerkend zijn voor penitentiaire inrichtingen. Zo worden asielzoekers ingesloten op cel tussen 22.00 en 08.00 uur, verplicht in een tweepersoonscel geplaatst en beperkt in hun mogelijkheid om te luchten. Daarnaast kunnen ze hun afdeling alleen onder begeleiding verlaten en moeten ze standaard door een detectiepoort na contact met derden. Ook is het gebruik van mobiele telefoons en internet beperkt, en zijn er door het hele gebouw zichtbare bewakingscamera’s, inclusief op de luchtplaats en bezoekersruimtes.
Strijd met Europese richtlijnen
De rechtbank concludeerde dat het verblijf in JCS zo’n sterk penitentiair karakter heeft dat de Minister van Asiel en Migratie niet voldoende waarborgt dat de detentieomstandigheden afwijken van een gevangenisregime. Dit is in strijd met de Europese Opvangrichtlijn, waarin is vastgelegd dat asielzoekers in een zo humaan mogelijke omgeving moeten worden vastgehouden.
Gevolgen van de uitspraak
Op basis van deze bevindingen heeft de rechtbank geoordeeld dat detentie van asielzoekers in JCS onrechtmatig is. Dit betekent dat de asielzoeker die beroep had aangetekend, in vrijheid moet worden gesteld. De uitspraak kan mogelijk gevolgen hebben voor andere asielzoekers die in JCS worden vastgehouden.
Bron: rechtspraak
