De veiligheid in Nederlandse jeugdgevangenissen komt verder onder druk te staan door aanhoudende personeelstekorten. Drie toezichthoudende inspecties roepen demissionair staatssecretaris Struycken dringend op maatregelen te nemen. Zij vragen om voldoende gekwalificeerd personeel, uitbreiding van het aantal beschikbare plaatsen én de oprichting van een extra justitiële jeugdinrichting (JJI).
Inhuur van zzp’ers stopgezet door nieuwe regelgeving
Het tekort aan personeel in de zes jeugdgevangenissen is al jaren een structureel probleem, maar de situatie is in het afgelopen half jaar verslechterd. Dit komt mede door aangescherpte wetgeving rondom schijnzelfstandigheid. Daardoor is het niet langer toegestaan om zelfstandige pedagogisch medewerkers in te huren, terwijl zij voorheen een derde van het personeelsbestand vormden.
Veiligheid en behandeling jongeren in het geding
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Inspectie Justitie en Veiligheid en de Onderwijsinspectie schrijven in een gezamenlijk persbericht dat de huidige situatie “flinke gaten in de personele bezetting” veroorzaakt. Volgens hen brengt dit risico’s mee voor zowel personeel als jongeren. Ook de behandeling en opvoeding van jongeren in detentie komen hierdoor in het gedrang.
Dagprogramma’s met scholing en therapie zijn noodgedwongen ingekort. Jongeren brengen hierdoor meer tijd door op hun kamer en hebben minder contact met familie. Daarmee komt het pedagogische uitgangspunt van het jeugdstrafrecht – leren van straf om recidive te voorkomen – onder druk te staan.
Aantal jongeren in detentie groeit
In de zes Nederlandse jeugdinstellingen – gelegen in Lelystad, Sassenheim, Spijkenisse, Breda, Nijmegen en Veenhuizen – verblijven momenteel ongeveer 480 jongeren tot 23 jaar. De komende jaren zal het aantal jeugdige verdachten en opgelegde detenties naar verwachting toenemen. De inspecties voorzien daarom jaarlijks een stijging van de benodigde capaciteit met circa 2 procent.
Verscherpt toezicht blijft van kracht
Reeds in 2021 werd verscherpt toezicht ingesteld vanwege de oplopende problemen met capaciteit en personeel. De situatie is sindsdien niet verbeterd. Volgens de inspectiediensten is nu snel handelen noodzakelijk om verdere verslechtering van de omstandigheden in jeugdgevangenissen te voorkomen.
Bron: NOS