Op 1 januari 2024 waren naar schatting 33 duizend mensen tussen de 18 en 65 jaar dakloos in Nederland. Dit aantal is aanzienlijk gestegen ten opzichte van begin 2022, toen de teller op bijna 27 duizend stond. Opvallend is dat het aantal dakloze mensen tussen 2018 en 2022 juist daalde. Deze nieuwe cijfers zijn afkomstig van het CBS, dat gebruikmaakt van gegevens uit drie registers en aanvullende schattingen.
Wie worden als dakloos geteld?
Het CBS beschouwt mensen als dakloos als zij buiten slapen, in een auto, kraakpand of vakantiewoning verblijven, of gebruik maken van noodopvang. Ook personen zonder eigen onderdak die tijdelijk bij familie, vrienden of kennissen verblijven, vallen binnen deze definitie. Mensen in tijdelijke opvang worden meegeteld als dakloos wanneer hun verblijf van korte duur is.
Verborgen dakloosheid: 70% niet geregistreerd
Uit de cijfers blijkt dat een groot deel van de dakloze mensen niet terug te vinden is in officiële registraties. Van de geschatte 33 duizend daklozen zijn slechts 9,6 duizend mensen opgenomen in de gebruikte registraties, zoals postadressen bij opvanglocaties, bijstandsuitkeringen voor daklozen en reclasseringsdata. Voor de resterende 23,4 duizend mensen maakt het CBS een schatting, gebaseerd op een speciaal ontwikkelde methode.
Volgens het CBS zijn veel dakloze mensen niet zichtbaar in deze gegevens omdat ze geen gebruik maken van opvangvoorzieningen of niet in contact komen met instanties. De schattingsmethode is uitsluitend toepasbaar op personen die theoretisch in de registraties zouden kunnen voorkomen. Personen zonder geldige verblijfsvergunning of buiten de leeftijdsgrenzen van 18 tot 65 jaar vallen hierdoor buiten beeld.
Dakloze bevolking steeds diverser
Bijna de helft van de dakloze mensen in Nederland is geboren in het buitenland. Hiervan komt 37 procent uit niet-Europese landen en 9 procent uit andere Europese landen. Het aandeel dakloze mensen dat in Nederland is geboren, maar waarvan een of beide ouders in het buitenland zijn geboren, bedraagt 21 procent. De overige 33 procent is volledig in Nederland geboren, net als hun ouders.
In 2023 nam het aandeel dakloze mensen uit andere Europese landen toe, en deze trend zette zich in 2024 voort.
Meeste daklozen buiten de grote steden
Ruim twee derde (68 procent) van de dakloze mensen woonde in 2024 buiten de vier grootste steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht). Binnen deze steden, de zogenoemde G4, is 70 procent van de dakloze bevolking geboren buiten Europa of heeft ouders die buiten Europa zijn geboren. Buiten de G4 ligt dit aandeel op 48 procent. Wat betreft leeftijd en geslacht zijn er nauwelijks verschillen tussen de grote steden en de overige gemeenten.
Regionale cijfers bieden meer inzicht
Het CBS heeft recent ook regionale gegevens gepubliceerd over dakloze personen die gebruik maken van nood- of tijdelijke opvang. Deze cijfers, uitgesplitst naar de 44 centrumregio’s, bieden een gedetailleerder beeld van de problematiek.