Het ondernemersvertrouwen in Nederland is opnieuw gedaald. In het tweede kwartaal van 2025 komt het saldo uit op -7,5. Dat blijkt uit de Conjunctuurenquête Nederland, uitgevoerd door CBS, KVK, EIB, MKB-Nederland en VNO-NCW. Het is het tweede kwartaal op rij waarin het vertrouwen daalt, waarbij vooral de groothandel, handelsbemiddeling en zakelijke dienstverlening een negatieve ontwikkeling laten zien.
Toch zijn er ook positieve signalen. Minder bedrijven ervaren belemmeringen in hun bedrijfsvoering en exporterende ondernemers zijn optimistisch over hun buitenlandse omzet.
Licht negatiever, maar minder pessimistisch over het verleden
Hoewel de verwachtingen van ondernemers voor het lopende kwartaal verslechterd zijn, is men minder negatief over het economische klimaat in het afgelopen kwartaal. De huidige stand van het ondernemersvertrouwen ligt onder het gemiddelde van -3,7 dat sinds 2012 wordt gemeten.
Verschillen per sector: scherpe daling bij groothandel
In vijf sectoren is het ondernemersvertrouwen gedaald, terwijl zes sectoren een stijging lieten zien. De sterkste daling werd gemeten in de groothandel en handelsbemiddeling, waar het saldo daalde van -3,2 naar -12,2. Ook in de zakelijke dienstverlening sloeg het vertrouwen om van positief naar negatief.
De grootste stijging vond plaats in de landbouw, bosbouw en visserij, en in de horeca. Toch blijft het vertrouwen in deze sectoren per saldo het laagst. Informatie en communicatie laat een licht positief saldo zien van 1,2.
Minder knelpunten door personeelstekort
Hoewel het tekort aan arbeidskrachten nog steeds vaak als belemmering wordt genoemd, is het aandeel bedrijven dat hiermee kampt gedaald naar 34 procent. Voor het eerst in jaren zijn er meer bedrijven zonder noemenswaardige belemmeringen (36 procent) dan bedrijven met personeelstekorten.
De overige obstakels in de bedrijfsvoering blijven stabiel. Onvoldoende vraag wordt door 19 procent van de ondernemers als grootste probleem ervaren. Financiële beperkingen worden vaker genoemd en vormen voor 10 procent van de bedrijven een belemmering.
Exporterende bedrijven blijven positief gestemd
Ondanks de onzekerheden op internationaal niveau zijn exporterende ondernemers positief over hun buitenlandse omzet. In de groothandel en handelsbemiddeling ligt het saldo op 18 procent, het hoogste van alle sectoren.
Ook in de industrie, informatie en communicatie, en zakelijke dienstverlening is het sentiment over buitenlandse omzet positief. Alleen in de landbouw, bosbouw en visserij daalde het vertrouwen, terwijl vervoer en opslag als enige sector een negatief saldo van -3 procent noteert.
Bron: CBS
