In juni 2025 kreeg Veilig Thuis, het landelijke meldpunt voor huiselijk geweld, 25.127 telefoontjes binnen. Dat is 31 procent meer dan in juni vorig jaar en het hoogste aantal ooit. Veel vragen gingen over controlerend gedrag, stalking en geweld binnen relaties of families.
De toename valt samen met een bredere maatschappelijke bewustwording rondom femicide – het doden van een vrouw vanwege haar geslacht. Waar dit voorheen vaak als ‘gezinsdrama’ werd aangeduid, raakt de term femicide inmiddels meer ingeburgerd. Jaarlijks worden 40 tot 50 vrouwen in Nederland op deze manier om het leven gebracht.
Demonstratie in Rotterdam: wetgeving en opvang schieten tekort
De feministische actiegroep Dolle Mina organiseert vandaag een protestmars in Rotterdam. Deelnemers eisen dat femicide wettelijk wordt erkend als gendergerelateerd geweld. Ook pleiten ze ervoor om psychisch geweld voorafgaand aan een moord strafbaar te stellen en om sneller extra opvangplekken te realiseren voor wie niet veilig thuis kan blijven.
Volgens rapporten blijft de aanpak van (dreigende) femicide in Nederland tekortschieten. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) meldde in 2024 dat de wachttijden bij Veilig Thuis, dat ook verantwoordelijk is voor veiligheidsonderzoeken, veel te lang zijn. De inspectie waarschuwde: “Dit kan ernstige gevolgen hebben.”
Daarnaast is er een tekort aan opvangplekken. Stalking, vaak een belangrijk waarschuwingssignaal voorafgaand aan femicide, kan momenteel alleen onderzocht worden als het slachtoffer aangifte doet. Veel slachtoffers durven dat niet, uit angst voor de dader.
Twijfel over nieuwe landelijke hulplijn
Een van de eisen van de demonstranten is een landelijke hulplijn via nummer 116, als laagdrempelig alternatief voor Veilig Thuis. Sommigen vrezen dat contact met Veilig Thuis automatisch leidt tot inmenging van de jeugdbescherming, vooral als er kinderen bij betrokken zijn.
Volgens Veilig Thuis is dat een misverstand. “Mensen kunnen bij ons om advies vragen, ook anoniem,” zegt de woordvoerder. “Wij vinden dit heel belangrijk om te benadrukken. Iedereen met een vraag kan onze deskundigen vrijblijvend om advies vragen via de telefoon of chat.” Over een nieuw hulpnummer zegt de organisatie: “Dan versnippert de hulp nog meer dan nu al het geval is en dat proberen we juist op te lossen.”
Politieke maatregelen en wetswijzigingen in gang gezet
Er zijn de afgelopen tijd wel stappen gezet. Er komt wetgeving om psychisch geweld strafbaar te maken. Ook is de maximale straf voor doodslag verhoogd naar 25 jaar, na de moord op de 16-jarige Humeyra in 2018. In veel gevallen blijkt het bij femicide lastig om moord te bewijzen, maar via deze weg kunnen daders toch zwaarder worden gestraft.
GroenLinks-PvdA-Kamerlid Songül Mutluer kreeg via een amendement 10 miljoen euro gereserveerd voor trainingen, zodat bij iedere politie-eenheid en elk Openbaar Ministerie deskundigen beschikbaar zijn die signalen van femicide herkennen en daarop kunnen handelen.
Mutluer heeft ook een initiatiefnota ingediend. Daarin stelt ze onder meer voor om niet-fatale verwurgingen als apart strafbaar feit op te nemen. Het kabinet voelt daar voorlopig weinig voor, omdat er volgens bestaande wetgeving al mogelijkheden zijn om dit soort geweld te vervolgen. Maar Mutluer benadrukt: “Het punt is dat zo’n verwurging een belangrijke indicator is van dreigend dodelijk geweld. Door het een specifiek strafbaar feit te maken kunnen slachtoffers preventieve bescherming krijgen. Dat is waar het om gaat.”
De Kamer bespreekt de initiatiefnota in september. Voor de Dolle Mina’s is snelheid geboden. Zij wijzen op het alarmerende gegeven dat in Nederland gemiddeld elke acht dagen een vrouw wordt vermoord.
Bron: NOS
