In verschillende Nederlandse dierenklinieken blijken meer dan honderd medewerkers in de veterinaire zorg niet te zijn opgenomen in het wettelijk verplichte diergeneeskunderegister. Het gaat onder meer om vier dierenartsen in een specialistisch ziekenhuis in Waalwijk en ruim honderd paraveterinair dierenartsassistenten. Het Openbaar Ministerie (OM), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en beroepsorganisaties reageren verrast en bezorgd op de bevindingen uit een gezamenlijk onderzoek van NOS en Omroep Brabant.
BBB-staatssecretaris Jean Rummenie van Landbouw noemt de signalen “zorgelijk”. Ze stelt: “De signalen van de NOS dat er dierenartsen en paraveterinairen niet geregistreerd staan, zijn zorgelijk. Ik zal deze zorgen tevens bespreken met de NVWA als toezichthouder en de belangenbehartigers van de veterinaire sector.”
Toezichthouder noemt situatie onacceptabel
De NVWA was niet op de hoogte van de omvang van het probleem en spreekt van een ernstige tekortkoming in het systeem. De toezichthouder geeft aan: “Wanneer registratie wordt nagelaten, is dat onbegrijpelijk, onacceptabel en niet goed. Waar nodig wordt een proces-verbaal opgemaakt.” Volgens de NVWA “moet iedereen erop kunnen vertrouwen dat dierenartsen en paraveterinair dierenartsassistenten die werkzaam zijn in klinieken of ziekenhuizen zich hebben geregistreerd”. Daarbij wordt benadrukt: “Mag daarover geen twijfel bestaan.”
Ondanks de wettelijke verplichting is actieve handhaving door de NVWA beperkt. Alleen bij meldingen wordt onderzoek gedaan. In de afgelopen vijf jaar leidde dat slechts twee keer tot optreden.
Het uitvoeren van diergeneeskundige handelingen zonder registratie is strafbaar en kan leiden tot een gevangenisstraf van maximaal een jaar of een geldboete van 25.000 euro. Voor dierenartsen gaat het daarbij om ingrepen zoals operaties, het voorschrijven van medicatie of het stellen van diagnoses. Paraveterinairen mogen zonder registratie onder meer geen bloed afnemen, medicatie meegeven of verdoving toedienen. Toch is er de afgelopen jaren niemand vervolgd voor deze overtreding.
OM: meld onbevoegd handelen direct
Het Openbaar Ministerie laat weten: “Vooropgesteld dat we geen inzage hebben in het volledige onderzoek, lijken de bevindingen schokkend. De wetgever geeft een verplichting aan een beroepsgroep om zich te registreren en wanneer dat op grotere schaal niet gebeurt, kan dat ernstige gevolgen hebben voor mensen en dieren.” Dierenbezitters worden opgeroepen om actie te ondernemen bij vermoedens van onbevoegd handelen: “Als er sprake is van onbevoegd handelen, of een vermoeden daarvan, dat onmiddellijk te melden bij de NVWA of aangifte te doen bij de politie. Het OM kan op basis daarvan besluiten tot strafrechtelijke vervolging.”
Werkgevers spelen cruciale rol
Ook de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) is verrast door het grote aantal niet-geregistreerde professionals. Voorzitter Sophie Deleu zegt: “Werkgevers hebben een belangrijke verantwoordelijkheid om bij indiensttreding te controleren of dierenartsen en paraveterinairen daadwerkelijk geregistreerd staan in het diergeneeskunderegister.” Volgens haar is er zonder registratie onvoldoende zicht op bekwaamheid: “Zonder registratie is het niet goed te controleren of een dierenarts of paraveterinair over de juiste opleiding en kwalificaties beschikt. Bovendien is er zonder registratie geen mogelijkheid tot tuchtrechtelijke toetsing of klachtenbehandeling.”
Al langer bekend probleem bij assistenten
De beroepsvereniging Vedias noemt het handelen van niet-geregistreerde paraveterinairen “onacceptabel”, maar zegt niet verrast te zijn. Volgens voorzitter Marleen Langen lag het aantal ongeregistreerde assistenten in het verleden zelfs hoger. “Van oudsher was de vrouw van de dierenarts degene die assisteerde.” In 2006 werd de kwalificatie ‘paraveterinair dierenartsassistent’ verplicht gesteld. Toen Langen vijftien jaar later een inventarisatie deed, bleken honderden paraveterinairen niet geregistreerd te zijn. Dat betrof vooral medewerkers zonder formele opleiding of met verouderde certificaten.
Samen met organisaties als AniCura en Evidensia werd toen een verkorte opleiding opgezet, maar niet iedereen volgde die. “Wij zijn met LVVN in gesprek om te kijken welke oplossingen er voor deze groep zijn.” Daarbij merkt Vedias op dat veel van de medewerkers uit het recente onderzoek juist zijn begonnen nadat de nieuwe regels al golden.
Oorzaken variëren van slordigheid tot opzet
Volgens de NVWA is niet altijd sprake van kwade opzet. “Het kan zijn dat er sprake is van een vergissing, slordigheid of administratieve tekortkoming. Dat is natuurlijk niet goed en geen excuus, maar kan een plausibele verklaring zijn. Die overigens direct hersteld moet worden.” Toch sluit de toezichthouder bewuste overtreding niet uit: “Wanneer er sprake is van het vooropgezet en opzettelijk nalaten van registratie, beschouwen wij dat als het doelbewust overtreden van de wet. Dat is vanzelfsprekend onacceptabel. Waar we dat constateren, treden we op.”
Bron: nos
