De gasprijs op de internationale handelsbeurs TTF in Amsterdam is in een jaar tijd aanzienlijk gestegen. Waar de prijs begin 2024 nog rond de 30 euro per megawattuur lag, is deze inmiddels opgelopen tot ongeveer 50 euro. Verschillende factoren, zoals verminderde aanvoer van Russisch gas, schaarste op de markt voor vloeibaar aardgas (lng) en ongunstige weersomstandigheden, dragen bij aan deze stijging.
Minder duurzame energie verhoogt gasbehoefte
Het grijze winterweer met weinig wind heeft geleid tot een verminderde opwekking van wind- en zonne-energie. Hierdoor is meer gas nodig voor elektriciteitsproductie, wat de prijzen verder opdrijft. Voor consumenten betekent dit dat energietarieven vanaf januari omhooggaan, vooral bij grote energiebedrijven.
Veel huishoudens hebben inmiddels een vast energiecontract afgesloten om zich te beschermen tegen fluctuaties in de energiemarkt. Bij dergelijke contracten blijven de prijzen voor gas en elektriciteit gedurende de looptijd stabiel.
Gasvoorraden in Europa lager dan normaal
De hoge gasprijs heeft ook gevolgen voor de Europese gasvoorraden, die minder goed gevuld zijn dan gebruikelijk. In Europa ligt de gemiddelde vullingsgraad onder de 75%, terwijl dit vorig jaar meer dan 85% was. In Nederland is de situatie nog nijpender: de gasopslagen zijn voor minder dan 60% gevuld, vergeleken met meer dan 80% vorig jaar.
Volgens minister Hermans zijn de hoge gasprijzen voor eigenaren van de voorraden een stimulans om gas te verkopen. Toch geeft het huidige vullingspercentage geen volledig beeld, aangezien Nederland ook gas levert aan andere Europese landen.
Deskundigen verwachten geen acute problemen
Ondanks de lage gasvoorraden is er volgens energiedeskundigen en het kabinet geen directe dreiging van een tekort deze winter. Mocht de situatie verslechteren, kan de overheid via Energie Beheer Nederland gas bijkopen om de voorraden aan te vullen.
Energiedeskundige Jilles van den Beukel benadrukt dat de gasvoorziening deze winter voldoende lijkt, maar waarschuwt dat het aanvullen van de voorraden komende zomer duur zal zijn door de hoge prijzen op de termijnmarkt.
Voorzichtige daling verwacht eind 2025
De extreem hoge gasprijzen na de inval van Rusland in Oekraïne zijn inmiddels verleden tijd, maar de gemiddelde prijzen blijven hoger dan vóór de oorlog. Europa is steeds afhankelijker geworden van gasleveringen uit landen als Noorwegen, Qatar en de Verenigde Staten. Marktontwikkelingen, zoals onderhoudswerkzaamheden of geopolitieke spanningen, kunnen snel leiden tot nieuwe prijsstijgingen.
Pas tegen het einde van 2025 wordt een voorzichtige daling van de prijzen verwacht. Dit hangt samen met de uitbreiding van lng-capaciteit in landen als Qatar en de Verenigde Staten. Tot die tijd blijft de markt kwetsbaar voor fluctuaties.
