De hongersituatie in Gaza verslechtert in hoog tempo. Iedere dag overlijden kinderen als gevolg van ziekte en ondervoeding. Steeds meer inwoners, onder wie medisch personeel en journalisten, hebben zelf ook dagenlang niets gegeten. Tegelijkertijd staan honderden vrachtwagens met voedsel en medische hulp al maanden te wachten aan de grens.
Israël wijst beveiligde routes aan voor hulp, maar effect is onzeker
Hoewel Israël recent aankondigde “beveiligde routes” beschikbaar te stellen voor VN-konvooien en hulporganisaties, is nog onduidelijk of dit daadwerkelijk leidt tot betere toegang tot voedsel en medicijnen. De trucks staan nog steeds stil, terwijl de situatie binnen de Gazastrook kritiek is.
“Aan de andere kant van de grens hulpvoorraden klaarstaan”
Het inzetten van honger als oorlogsmiddel is niet nieuw. Ook in andere conflictgebieden, zoals Soedan en Jemen, is dit eerder gebeurd. Toch is de situatie in Gaza volgens deskundigen uniek.
“Maar wat Gaza uniek maakt, is dat aan de andere kant van de grens hulpvoorraden klaarstaan en dat alle middelen en mechanismen er zijn waarmee honger zo te verhelpen is,” stelt Ingrid de Zwarte, universitair docent aan Wageningen Universiteit.
De Britse hongersnoodexpert Alex de Waal sluit zich daarbij aan. Hij noemt de situatie:
“Geen ander geval in de moderne geschiedenis waarbij hongersnood zo minutieus georkestreerd is.”
Volgens hem is de hulp fysiek dichtbij en ligt de oplossing binnen handbereik:
“Als Israël zou willen dat elk kind in Gaza morgen ontbijt krijgt, dan hoeft premier Netanyahu dat maar te zeggen en het zou gebeuren.”
VN en hulporganisaties spreken van humanitaire ramp
Sinds maart houdt Israël voedsel, water en medische hulpmiddelen volledig tegen. Alleen in het zuiden lukt het sommige inwoners om bij de Gaza Humanitarian Foundation (GHF) voedsel op te halen – vaak met gevaar voor eigen leven. Volgens de Verenigde Naties zijn bij die pogingen al bijna 900 mensen omgekomen.
Meer dan honderd mensenrechtenorganisaties en hulpinstellingen waarschuwden onlangs gezamenlijk voor de omvang van de uithongering. Ook hun eigen medewerkers bezwijken onder de gevolgen. VN-secretaris-generaal António Guterres noemt het:
“Een morele crisis die het wereldwijde geweten op de proef stelt.”
Sommige juridische experts spreken zelfs van genocide, waarbij het uithongeren van de bevolking wordt aangemerkt als oorlogsmisdaad.
“Niet dood, maar ook niet levend”
De VN meldt dat ruim een half miljoen mensen kampen met extreme voedseltekorten. Eén op de vijf kinderen is ondervoed. Volgens een medewerker van UNRWA, de hulporganisatie van de Verenigde Naties, is de situatie schrijnend:
“Niet dood, maar ook niet levend,”
en
“wandelende lijken.”
Tientallen kinderen zijn inmiddels overleden aan de gevolgen van honger. Zonder directe toegang tot voedsel en medicijnen dreigt een langzame hongerdood voor velen.
Caroline Willemen, noodhulpcoördinator van Artsen zonder Grenzen in Gaza-Stad, ziet de effecten dagelijks:
“Wat we hier zien, is met geen woorden te beschrijven.”
Zij vertelt hoe inwoners soms dagenlang niets eten. Beelden tonen zwaar ondervoede baby’s en kinderen. Zelfs babyvoeding wordt niet doorgelaten.
Een 11-jarig meisje vertelde een Vlaamse hulpverlener:
“Ik zou willen dat er een heel grote bom valt op Gaza zodat iedereen tegelijk dood is, in plaats van dat we zo traag, één voor één, elke dag een beetje moeten sterven.”
Langdurige schade door ondervoeding
Volgens De Zwarte is veel schade al onomkeerbaar:
“Kinderen die zwaar ondervoed zijn, hebben specialistische voeding en hulp nodig,” legt ze uit.
“Lichaamsfuncties vallen uit, ze zijn vatbaar voor infectieziektes en uitdroging, dat moet heel specifiek behandeld worden.”
Ook op de lange termijn zijn de gevolgen groot. Onderzoek naar ondervoede baby’s in eerdere hongersnoden, zoals de Hongerwinter tijdens de Tweede Wereldoorlog, laat zien dat zij levenslang kampen met een verhoogd risico op ziektes en gezondheidsproblemen.
Onderzoek naar hongersnood blijft onmogelijk
Tot op heden heeft de VN geen officiële hongersnood uitgeroepen in Gaza. Een belangrijke oorzaak is het ontbreken van betrouwbare gegevens. Onafhankelijke onderzoekers krijgen geen toegang, omdat Israël hen de toegang weigert. Ondanks internationale oproepen om de blokkade op te heffen, blijft grootschalige voedselhulp uit.
Bron: NOS
