De Vietnamese regering heeft het lang geldende tweekindbeleid beëindigd. Het besluit komt op een moment waarop het geboortecijfer in het land onder het zogeheten vervangingsniveau is gezakt. Volgens het nationale persbureau VNA geldt voortaan: “Elk echtpaar is nu vrij om te kiezen hoeveel kinderen ze willen.”
Sinds 2021 is het gemiddelde aantal kinderen per vrouw gestaag gedaald: van 2,11 in dat jaar naar 1,91 in 2023. Vooral in stedelijke gebieden als Hanoi en Ho Chi Minhstad is die daling zichtbaar. De stijgende kosten van levensonderhoud en achterblijvende lonen spelen daarin een grote rol.
Stedelingen voelen druk maar zien weinig ruimte
In grotere steden blijkt het opvoeden van kinderen financieel steeds uitdagender. Een 22-jarige kantoormedewerkster vertelde aan persbureau AFP: “In Azië, waar de sociale normen voorschrijven dat vrouwen moeten trouwen en kinderen moeten krijgen, is het opvoeden van een kind te duur.”
De overheid spreekt inmiddels van een “historisch laag” vruchtbaarheidscijfer en waarschuwt voor de mogelijke gevolgen op langere termijn. Een krimpende beroepsbevolking en vergrijzing kunnen volgens het ministerie van Volksgezondheid de economische groei onder druk zetten.
Beperkingen en sociale druk jarenlang voelbaar
Het tweekindbeleid, dat sinds 1988 van kracht was, werd afgedwongen via sancties zoals boetes, lagere bonussen of zelfs ontslag. Ook werd er gebruikgemaakt van gerichte campagnes om sociale druk uit te oefenen op gezinnen.
Een 45-jarige vrouw met drie kinderen zei daarover tegen AFP: “Het is goed dat de autoriteiten dit verbod eindelijk hebben opgeheven. Het is nu te moeilijk en te duur om meer dan twee kinderen op te voeden.”
Ze voegde daaraan toe: “Alleen dappere en rijke stellen zouden dit doen. Ik vind dat de overheid prikkels zou moeten bieden om mensen aan te moedigen meer dan twee kinderen te krijgen.”
Aandacht voor geslachtsverhouding en regionale trends
Naast economische motieven speelt ook de ongelijke verhouding tussen jongens en meisjes een rol in het besluit. Per 100 Vietnamese meisjes worden gemiddeld 112 jongens geboren. Deze scheve verhouding is mede het gevolg van selectieve abortus bij meisjes.
Vietnam staat met dit vraagstuk niet alleen. In buurland China werd eerder al het strikte eenkindbeleid versoepeld: eerst tot twee kinderen in 2015, later tot drie. Boetes werden afgeschaft, maar ook daar daalt het geboortecijfer door stijgende kosten en maatschappelijke veranderingen. De bevolking van China kromp in 2024 voor het derde opeenvolgende jaar.
In andere Aziatische landen, zoals Japan, Zuid-Korea en Taiwan, zijn vergelijkbare demografische verschuivingen zichtbaar.
Bron: NOS