vrijdag, februari 7, 2025
3.9 C
Amsterdam

Wakker liggen van arbeidskrapte in Noord-Nederland? Zo ja, wat doen we er aan?

De aanhoudende arbeidskrapte in Nederland, wie heeft er niet van gehoord de laatste jaren. Elke dag wel een schreeuwende kop in de krant over dit onderwerp. Vaak in relatie met oplopende wachtlijsten in de bouw, de technische sector om die broodnodige energietransitie te doen lukken of het vinden van een schilder, tuinman of installateur voor je eigen huis.

Wat kun je als ondernemer zelf doen

Maar wat kun je als (noordelijke) ondernemer, behalve ’s nachts wakker liggen, zelf doen om medewerkers succesvol ter werven, maar vooral ook te boeien en te binden aan je bedrijf en wat kunnen collega ondernemers daarvan leren? Kortom, wat zijn mogelijke oplossingen?

Op een mooie najaarsdag in oktober gingen zes noordelijke ondernemers daarover in gesprek in Hotel Onder den Linden te Roden.  Verder schoven er twee experts aan tafel. Een juridisch expert om de mogelijke rol van arbeidsrecht in het aanpakken van deze uitdagingen te verduidelijken en een onderwijsexpert om te adviseren over de rol en de (on)mogelijkheden van technologie en ICT.

tafelgesprek 11 oktober12

Vraag en aanbod sluiten slecht op elkaar aan

De gespreksleider gooit gelijk de knuppel in het hoederhok met een opinieartikel uit Dagblad van het Noorden met als kop: Er is geen krapte op de arbeidsmarkt, alleen vraag en aanbod sluiten slecht op elkaar aan. Dènis Assen van Growing Emmen, een broedplaats c.q. community van tot wel 275 bedrijven, ging hier meteen op in door aan te geven dat er in het begin vooral mensen werden geworven op basis van specifieke behoeften en men dus op zoek was naar een ‘duizendpoot’. “Deze aanpak bleek niet effectief. In plaats van te werven op specifieke vaardigheden, is het belangrijker om te kijken of sollicitanten passen bij de bedrijfscultuur. Een aanpak die puur gericht is op vaardigheden werkt niet. Moderne werkplekken respecteren de hele persoon, niet alleen als werknemer. Dit leidt tot meer loyaliteit. Investeren in talent en passie is essentieel, waarbij de focus ligt op de mens in plaats van alleen de werknemer.”

tafelgesprek 11 oktober8

De Z-generatie

Peter Raven, Legal Counsel bij Kenniscentrum Arbeidsrecht, borduurt hier nog wat op verder, door aan te geven dat het heel lang zo is geweest dat iemand timmerman werd en op een gegeven moment ontdekte men dat hij ook wel voorman kon worden. Een soort doorstroom vanuit ‘Nou ja, dat moet dan maar zo.’ Terwijl hij dat werk eigenlijk minder leuk vond, hij was immers timmerman. “De oudere generatie, waaronder ikzelf, heeft kinderen gestimuleerd door te leren in plaats van handmatig te werken, wat leidt tot een tekort aan vakmensen. De nadruk ligt te veel op academische prestaties, zoals de cito toets en hoger onderwijs, wat niet altijd past bij wat het kind wil of nodig heeft. De Z-generatie, opgevoed in luxe, heeft andere werkwaarden en wil vaak geen volledige werkweek.”

Dit beaamt ook Jeroen Hengeveld van Sommer Schilderwerken in Emmen, waar 3 generaties werken. “Oudere generaties hebben hard gewerkt, terwijl de jongere generatie streeft naar een betere werk-privébalans en liever 4 dagen werkt. Het is belangrijk om een goede werkgever te zijn voor de jongere generatie, ze te zien als een investering en ze de nodige aandacht en zorg te geven. Er moet ook aandacht zijn voor persoonlijke zaken van werknemers, zoals familieproblemen of een scheiding, omdat deze een grote impact kunnen hebben. Goed luisteren naar medewerkers is essentieel, zowel voor het welzijn van de werknemer als voor het vinden van geschikte opdrachten. Je moet een betrouwbare werkgever zijn: doen wat je zegt en zeggen wat je doet!”

Of het nu gaat om grote bedrijven of juist kleinere, binnen iedere tak van sport is wel iets te zeggen over het (gebrek aan) personeel. Zo is Hans Rozenveld van Rozenveld Hovenier Gieten blij dat hij zelf de omvang van het bedrijf bepaalt en met de zeven medewerkers die momenteel werkzaam zijn binnen zijn bedrijf zelf kan blijven (aan)sturen. ‘We hebben wel altijd leerlingen gehad en er stroomt er wel eens eentje door, maar er is niet voor iedereen plek. Wel moet je met deze categorie goed omgaan en contact houden, zodat je er indien nodig een beroep op kunt doen. Bedrijfsgrootte is niet zaligmakend en nieuwe mensen moeten 100% bij ons team passen. Verder gaat al heel veel machinaal, vandaar mijn credo ‘Wat je met oliedruk kan doen, hoef je niet met bloeddruk te doen’

We maken geen gebruik van Zzp’ers, omdat die vaak hun zaakjes niet goed voor elkaar hebben. Net als in de bouw hebben wij een fysiek beroep en als ze dingen als een AOV (Arbeidsongeschiktheidsverzekering) zelf niet goed regelen, dan krijg je daar problemen mee.

De overheid zou hier nog veel voor kunnen regelen. Ook wat betreft mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt.

De wet moet hiervoor worden aangepast, aldus Peter Raven. ‘De overheid maakt hier te weinig keuzes en dat gaat echt wringen. Indien iemand 40 of 50 jaar in de bouw werkt en hij is versleten, laat ze dan met 60 jaar met pensioen gaan en betaal daar als overheid ook voor. Er is geen goede regeling voor.

tafelgesprek 11 oktober7

Out of the box?

Ligt er wellicht ook nog een kans richting gepensioneerden en statushouders?

Volgens Hans Rozenveld zeker: ‘Henk van 72 is één van mijn beste medewerkers, hij is er altijd en staat altijd klaar voor me. Als je goed bent voor je mensen zijn ze goed voor jou!’

Verschil ouderen en jongeren

Toch zal de ‘oplossing’ voor het arbeidstekort vooral moeten komen vanuit de jongere generatie. Ronald Tigelaar van Vosbouw Assen merkt hierover op dat hij het lastig vindt om te zien, aan onder andere zijn eigen dochters, dat jongeren goed verdienen met bijbanen en daardoor niet snel fulltime gaan werken. Met die bijbanen verdienen ze vooral ‘s avonds en in het weekend extra, maar die lonen zijn niet de standaard voor een startende, normale werknemer. Tigelaar geeft verder aan dat hij merkt dat een persoonlijke aanpak ook werkt: “elke vrijdagmiddag iedereen een uur eerder terugkomt naar de werkplaats en we de week gezamenlijk afsluiten. Onder het genot van een hapje en drankje komen de verhalen dan vanzelf los en dat werkt goed.”

Een unieke aanpak van Vosbouw Assen is het aanmoedigen van medewerkers om zelf een huis te bouwen met hulp van collega’s en in hun eigen uren, waardoor ze goedkoper wonen. “Als een medewerker niet een voldoende hoge lening krijgt van de bank, bieden we als bedrijf zelf een lening aan.”

Ruud Pesh, werkzaam voor NL Stenden Hogeschool in Emmen (Academie Technology en Innovation), ziet wat betreft de ontwikkeling bij de jeugd een verschil met vroeger. “Vroeger werden jongeren naar een specifieke opleiding gestuurd zonder te kijken of ze dat zelf wilden of dat het bij hun kwaliteiten paste. Men keek niet naar persoonskenmerken om competenties en geschikte functies te bepalen. Zo ben ik zelf naar de LTS elektrotechniek gestuurd en kwam ik er later achter dat ik helemaal geen techneut was.”

tafelgesprek 11 oktober13

Zzp’ers of statushouders de oplossing?

Volgens Peter Raven moet je als ondernemer voorzichtig zijn met het (langdurig)inhuren van ZZP-ers. Ook al doe je dit via een raamovereenkomst of uitzendbureau. “Het hoogste rechtscollege heeft criteria opgesteld om te bepalen of iemand een ZZP’er of werknemer is. Deze criteria zijn opgedeeld in drie groepen van drie. De intentie van partijen is niet meer leidend; het gaat om de integratie van de ZZP’er in de organisatie, zoals het aantal gewerkte uren en het gebruik van bedrijfskleding en -email. Het is complex om dit correct te hanteren, vandaar dat ik hier workshops over geef.”

Statushouders zijn niet altijd een oplossing voor Ronald Tigelaar in de particuliere markt, indien het op communiceren met klanten aankomt. “Vakkennis is minder belangrijk dan goede communicatie met klanten. Slechte communicatie kan leiden tot de indruk van minder goed werk.”

Als het gaat om werknemers met een beperking, zal dit nog weer anders liggen. ‘Werknemers met een behoorlijke ‘rugzak’ (geestelijke- of lichamelijke handicap) vragen vaak veel begeleiding en voor een kleine onderneming zoals de onze is dat bijna niet te doen. Maar als je eenmaal zo’n kracht in dienst hebt, dan heb je er een zeer trouwe medewerker aan’ zegt Hans Rozeveld hier nog over.

Kan ICT, AR en VR het verschil maken?

Ruud Pesch wordt gevraagd waar volgens hem de automatiseringsslag ligt bij de zogenaamde ‘doe bedrijven’ om de werkdruk te verminderen. “Aangezien ons BBP (Bruto Binnenlands Product) over 10 jaar een keer zo groot zal zijn als die van vorig jaar, demografisch gezien het aantal (werkzame) mensen afneemt en de hoeveelheid werk groeit, zullen we meer moeten automatiseren om dit tekort aan mensen op te vangen. Hier ligt ook een kans door statushouders bij- en om te scholen, maar ook automatisering wordt dus steeds belangrijker. Daarnaast maakt het gebruik van bijvoorbeeld 3D camera’s, drones en VR-brillen het vakgebied voor jongeren – die opgroeien met al deze middelen – veel interessanter.

Ook binnen de sector accountancy wordt automatisering wel gezien als een manier om de werkdruk te verlagen, maar Harm Wiekens van Companium accountants en advieskantoor Emmen geeft hierbij wel aan dat dit niet zaligmakend is. “De werkdruk ligt hoog en de verwachting dat automatisering de oplossing zou zijn, wordt in mijn optiek gecompenseerd door de steeds hoger wordende druk om informatie vast te leggen in een wirwar van regelgeving die er nog steeds niet eenvoudiger op wordt. Binnen de accountancy is het cruciaal om onderscheidend te zijn en dat is iets wat we bij Companium dan ook voorop hebben staan. Zo zijn we een laagdrempelig kantoor waar we geloven in samen werken en samen leren en zijn we continu bezig met het verbeteren van ons automatiseringsniveau.

Concluderend kunnen we stellen dat bedrijven, om op de juiste wijze om te gaan met het personeelstekort, rekening zouden moeten houden met de wensen van de Z-generatie, zoals de werk-privébalans. Het respecteren van de gehele persoonlijkheid van medewerkers en een prettige bedrijfscultuur zijn daarbij cruciaal, aangezien ‘personeel dan wel niet op je balans staat, maar wel je grootste bezit is en de MKB de kurk van de economie is’ (aldus Peter Raven). Tot slot zou de overheid meer kunnen doen om bepaalde uitdagingen op de arbeidsmarkt aan te pakken.

tafelgesprek 11 oktober10

Deelnemers tafelgesprek

Sommer Schilderwerken: al ruim 75 jaar uw partner in zorgeloos onderhoud

Ruim 75 jaar is Sommer Schilderwerken Emmen een betrouwbaar...

Rozenveld Hoveniers: uw tuinman in Noord-Nederland

Rozenveld Hoveniers verzorgt graag de aanleg en het onderhoud...

VosBouw: Uw partner in bouwprojecten sinds 1982

Midden in Assen ligt VosBouw, een allround aannemersbedrijf met...

Ontdek Optilease als merkonafhankelijke leasemaatschappij in Nederland

Optilease onderscheidt zich als dé leasemaatschappij van Nederland door...

Kenniscentrum Arbeidsrecht: Katalysator, verbinder en bruggenbouwer binnen het arbeidsrecht

Kenniscentrum Arbeidsrecht richt zich op iedereen die zich met...

Andere tafelgesprekken

Vijf aanhoudingen in onderzoek naar nepagenten in Eindhoven

Dankzij oplettende burgers en alerte agenten zijn gisteren vijf...

Meer passagiers en vrachtvervoer op Nederlandse luchthavens in 2024

In 2024 reisden 76,2 miljoen passagiers via de vijf...

Aantal zzp’ers in Nederland neemt af door strengere handhaving

Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) in Nederland is...

Griekspoor uitgeschakeld in achtste finales ABN Amro Open na missen matchpoint

Tallon Griekspoor heeft in de achtste finales van het...

Strengere aanpak voor overlastgevende asielzoekers aangekondigd door Faber

Minister Faber van Asiel en Migratie heeft nieuwe maatregelen...

Vliegveld Eelde krijgt meer ruimte voor commerciële vluchten

Groningen Airport Eelde krijgt mogelijk verruimde openingstijden vanaf volgend...

Ex-werknemer ASML opgepakt wegens verdenking van spionage voor Rusland

Een oud-medewerker van een Nederlandse chipfabrikant wordt verdacht van...

ING boekt miljardenwinst dankzij rentebeleid en hypotheken

ING heeft in 2024 een winst van bijna 6,4...