Uit een analyse van 1,8 miljoen energielabels blijkt dat woningen regelmatig net voldoende scoren voor een gunstig label. Het gaat dan vooral om label A of B, zo meldt het Financieele Dagblad op basis van eigen onderzoek.
Energielabels, variërend van A tot en met G, geven aan hoe energiezuinig een woning is. Maar het systeem is complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. “Achter die letters zitten eigenlijk scores, die lopen als een getal door. En bij bepaalde scores kun je van B naar A gaan”, legt Dirk Brounen, hoogleraar huisvesting en huishoudfinanciën, uit.
Gevolgen voor huurders en kopers
Een hoger energielabel kan financiële gevolgen hebben. Voor kopers kan de waarde van een woning stijgen. Voor huurders speelt het energielabel een rol bij de puntentelling die bepaalt in welk huursegment een woning valt. Hierdoor kan een woning doorschuiven van middenhuur naar de vrije sector, met een aanzienlijke stijging van de maandelijkse huur tot gevolg.
“Het is heel kwalijk dat er zo wordt omgegaan met die labels”, aldus Mathijs ten Broeke van de Woonbond, de belangenorganisatie voor huurders en woningzoekenden. Volgens de Woonbond is het systeem te ingewikkeld en niet transparant genoeg.
Ruimte voor interpretatie in het systeem
Het energielabel wordt niet alleen bepaald op basis van voorzieningen zoals zonnepanelen of dubbel glas. Ook kenmerken als de oppervlakte of plafondhoogte wegen mee. Volgens Brounen is er ruimte om af te ronden. “Gek genoeg is daar nog wat ruimte om af te ronden.”
Wanneer een woning zich op de grens tussen twee labels bevindt, zoals tussen B en A, wordt in de praktijk vaak het gunstigere label toegekend. De Woonbond is hier kritisch over: “De foutmarge die in de huidige systematiek ingebouwd zit, is niet bedoeld om het energielabel te manipuleren naar een gewenste uitkomst voor de verhuurder of woningeigenaar. Wie deze foutmarge hiervoor misbruikt, pleegt fraude. Niet meer en niet minder.”
Adviezen spelen ook een rol
Toch is het niet altijd opzettelijke manipulatie, stelt energieadviseur Frank Daniëls. Volgens hem wordt het energielabel vaak op basis van advies behaald. “Soms is het inderdaad met hakken over de sloot, maar dat is vaak wel op basis van ons advies.” Adviseurs geven aan welke aanpassingen nodig zijn voor een bepaald label, en verhuurders voeren die adviezen vaak precies uit.
Toezicht en nieuwe wetgeving in de maak
Het ministerie van Volkshuisvesting wil dat energielabels betrouwbaar en transparant zijn. Daarom werkt het ministerie aan een wetsvoorstel om het systeem onder publiek toezicht te brengen. Ook moeten er strengere eisen komen voor de onafhankelijkheid van energieadviseurs.
